Türk Silahlı Kuvetlerinde Disiplin Suç ve Cezaları ve Yargı Denetimi Doktora Tez Taslağı Avukatlık Bürosu
Çatışmanın varlığı tespit edildikten sonra karşımıza yeni bir sorun çıkmaktadır. O da çatışmanın Anayasa – Sözleşme çatışması mı yoksa yasa – Sözleşme çatışması mı olduğudur. Tek fiil sadece tek suç normunu ihlal edebileceği gibi, birden çok suç normunu aynı anda ihlal edebilir. “Amir”; makam ve memuriyet itibariyle emretmek yetkisine sahip kimsedir. Seferberlik ve savaş halinde verilecek cezalar üçte birden az olmamak üzere bir katına kadar arttırılır. Ancak, tertip olunan ceza Kanunda gösterilen cezanın azami haddini geçemez. “Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak” (657 SK m.125/E-j). “Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek” (657 SK m.125/D-l). “Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek” (657 SK m.125/D.b).
Bu açıklamanın yetersiz görülmesi durumunda, ilgili Bakanlığa başvurulması yönünden Jandarmanın görevi yoktur. Elkoyma kararları, gerektiğinde zor kullanılarak yerine getirilecek yetkili makam emri niteliği taşır. Ancak gecikmede sakınca görülen durumlarda, Cumhuriyet Savcısının yardımcısı sıfatıyla; Jandarma adli kolluk makam ve memurları da elkoyma işlemi yapmaya yetkilidirler. Yukardaki nesneleri; yanında bulunduran kimse tarafından, istem üzerine gösterilmez, saklanır ya da gizlenirse, arama sonucunda ele geçirilmesi de mümkün olmazsa, yanında bulunduğu konusunda yeterli deliller sağlanmak şartıyla Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu’nun 87 nci Maddesine göre işlem yapılmak üzere, ilgili adli makama sevkedilir. Arama sonunda yapılmakta olan soruşturma ile ilgisi bulunmayan, ancak diğer bir suçla ilgili ya da zoralımı gerektiren bir eşya bulunursa bu eşyaya da el konur ve durum silsile yoluyla Cumhuriyet Savcılığına bildirilir. Konut, işyeri ve eklentileriyle diğer kapalı yerlere girilmesine engel olunmuş ve karşı konulmuş olması nedeniyle; zor ve silah kullanılması gerekmiş ise ya da ulaşım ve haberleşme imkansızlığı yaratan ivedi durumlarda; işlem tanıkları, arama yapılan yerden ayrılmadan önce ve işlemin bitiminde, getirilebilirler. Düzenlenen tutanakta; buna yolaçan durum ve nedenler açıklanır. Zararlar; işlem tanıklarıyla birlikte saptanarak, tutanağa geçirilir. Arama sırasında, kararı veren hakimin ya da Cumhuriyet Savcısının hazır bulunma zorunluluğu yoktur.
Bu gibi durumlarda Jandarma; polis memurları gelinceye kadar olay yerinde soruşturma yapamazlar. Durumu olduğu gibi koruyarak, delillerin kaybolmaması için gereken önlemleri alırlar. Olay yerinde elkoydukları nesneleri gelen polis memurlarına bir alındı belgesiyle teslim ederler. Jandarma; polis memurlarının gelmesi, geciktiğinde soruşturma yapar ve soruşturma evrakını, istem olmadan ilgili polis makamlarına gönderir. Jandarma veya emniyet teşkilatınca yapılması mülki amir tarafından istenen görevlerin yerine getirilmesine ilişkin işlemler, bu kuruluşlara bağlı kuvvetlerce yürütülür\. Özel oyun stratejileri geliştir, kazanma şansını arttır. pin up yeni adres \. Jandarma ve emniyet kuvvetleri bu görevleri yaparken, safha safha sözlü ya da yazılı rapor verirler. Görev yerine getirildikten sonra yapılan işler yazılı bir raporla mülki amire bildirilir. Askeri inzibat görevlilerinin yokluğu durumunda; denk ya da üst rütbede olmak şartıyla ve İç Hizmet Kanununa göre, Jandarma subay ve astsubayları askeri inzibat görevlerini yürütmekle yükümlüdürler. Genel kolluk ve güvenlik kuvveti olarak yapacakları müdahaleler yönünden, iç hizmet kanunun öngördüğü ayrıcalıklara ilişkin hükümler gözönünde bulundurulur.
(4) Jandarmanın sorumluluk alanında sahil güvenlik veya polisin; sahil güvenlik veya polisin sorumluluk alanında jandarmanın emniyet ve asayişle ilgili yürüttüğü çalışma ve haber toplama faaliyetlerinde jandarma, sahil güvenlik ve polis birbirlerine gerekli yardımı yapar. Bu kapsamda, her biri yapacağı çalışmalardan ve edindiği bilgilerden, ilgili kolluk kuvvetini bilgilendirir. Bakan, jandarma teşkilatının en üst amiridir ve teşkilatı idare eder. Jandarma Genel Komutanı tüm jandarma teşkilatının komutanı olarak teşkilatın sevk ve idaresinden, mevzuat hükümlerinin yürütülmesini sağlamaktan, bunlara dayalı olarak verilen emir ve kararların uygulanmasından Bakana karşı sorumludur. (3) İlçe jandarma komutan yardımcıları, kendi birimlerini sevk ve idare eder, birimlerinin eğitiminden, disiplininden, özlük işlemlerinden sorumludur.
- (3) Jandarma, durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirir ve durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilir; kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir.
- Maddesinde kişi özgürlüğünü sınırlayan bir ceza olarak kabul edilmiştir.
Hal böyleyken iç hukukumuzda kişi özgürlüğünü ihlal eden bir ceza olarak kabul edilen göz hapsi cezasının verilmesinde de 5. Maddedeki kriterler aranacak ve kişi özgürlüğünün ihlal edildiği kabul edilerek, AİHSnin 5. Fıkraları uygulanarak göz hapsi disiplin cezası da yargı yerince denetlenebilecektir. AYİM, oda ve göz hapsi cezalarının Anayasaya aykırılığının ileri sürüldüğü bir davada; davacı personel giriş ve çıkışlarının uygun şekilde kayıt altına alınmaması suçlamasıyla savunmasının alındığını ve Bl.K. Fıkraları özgürlüğü sınırlanan kişiye mahkemeye başvurma hakkı tanımışken, 1602 sayılı AYİM Kanununun 21. Maddesi oda hapsi disiplin cezasına karşı yargı yolunu kapalı tutmuştur. Fıkrasına; “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır” tümcesi eklenmiştir. Bu durumda temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası bir andlaşma hükmüyle, bir yasa kuralı arasında çatışma olduğunda andlaşma hükmü üstün sayılacak ve ulusal yasa kuralı ihmal edilerek uygulanmayacaktır. Bu Anayasa hükmü gereği, oda hapsi disiplin cezasına karşı yargı yolunu kapatan 1602 sayılı AYİM Kanununun 21. Fıkraları uygulanarak oda hapsi disiplin cezası yargı yerince denetlenebilecektir. Fıkraları, oda hapsi cezası nedeniyle özgürlüğün sınırlandırılmasında mahkemeye başvuru hakkı tanımışken, 1602 sayılı AYİM Kanununun 21.
